Kimyasal Elementler, Ametaller ve Özellikleri

Kimyasal Elementler,Ametaller,ve Özellikleri Sembol İsim
1 H hidrojen
2 He helyum
3 Li lityum
4 Be berilyum
5 B bor
6 C karbon
7 N azot
8 O oksijen
9 F flor
10 Ne neon
11 Na sodyum
12 Mg magnezyum
13 Al alüminyum
14 Si silisyum
15 P fosfor
16 S kükürt
17 Cl klor
18 Ar argon
19 K potasyum
20 Ca kalsiyum
21 Sc skandiyum
22 Ti titanyum
23 V vanadyum
24 Cr krom
25 Mn mangan
26 Fe demir
27 Co kobalt
28 Ni nikel
29 Cu bakır
30 Zn çinko
31 Ga galyum
32 Ge germanyum
33 As arsenik
34 Se selenyum
35 Br brom
36 Kr kripton
37 Rb rubidyum
38 Sr strontiyum
39 Y itriyum
40 Zr zirkonyum
41 Nb niyobyum
42 Mo molibden
43 Tc teknetyum
44 Ru ruthenyum
45 Rh rhodiyum
46 Pd paladyum
47 Ag gümüş
48 Cd kadmiyum
49 In indiyum
50 Sn kalay
51 Sb antimon
52 Te tellür
53 I iyot
54 Xe ksenon
55 Cs sezyum
56 Ba baryum
57 La lantan
58 Ce seryum
59 Pr praseodim
60 Nd neodim
Z Sembol İsim
61 Pm prometyum
62 Sm samaryum
63 Eu evropiyum
64 Gd gadolinyum
65 Tb terbiyum
66 Dy disprosyum
67 Ho holmiyum
68 Er erbiyum
69 Tm tulyum
70 Yb iterbiyum
71 Lu lütesyum
72 Hf hafniyum
73 Ta tantalyum
74 W tungsten
75 Re rhenyum
76 Os osmiyum
77 Ir iridyum
78 Pt platin
79 Au altın
80 Hg cıva
81 Tl talyum
82 Pb kurşun
83 Bi bizmut
84 Po polonyum
85 At astatin
86 Rn radon
87 Fr fransiyum
88 Ra radyum
89 Ac aktinyum
90 Th toryum
91 Pa protaktinyum
92 U uranyum
93 Np neptünyum
94 Pu plütonyum
95 Am amerikyum
96 Cm küriyum
97 Bk berkelyum
98 Cf kaliforniyum
99 Es aynştaynyum
100 Fm fermiyum
101 Md mendelevyum
102 No nobelyum
103 Lr lorentiyum
104 Rf kurçatovyum
105 Db dubniyum
106 Sg bohriyum
107 Bh bohriyum
108 Hs hassiyum
109 Mt metneryum
110 Ds darmstadtiyum
111 Uuu röntgenyum
112 Uub ununbiyum
113* Uut ununtriyum
114 Uuq ununkuadyum
115* Uup ununpentiyum
116* Uuh ununheksiyum
117* Uus ununseptiyum
118* Uuo ununoktiyum
119* Uue ununenniyum
120* Ubn unbiniliyum





AMETALLER VE ÖZELLİKLERİ

Hidrojen, oksijen, azot, kükürt, klor, brom, iyot, elmas, grafit vb. elementler ametaldir.
Ametallerin kendilerine özgü özellikleri şunlardır:
Normal koşullarda katı (karbon, kükürt gibi), sıvı (brom gibi) ve gaz (hidrojen, oksijen, klor gibi) halinde bulunurlar.
Parlak değillerdir. Renkli veya renksiz olurlar. Işığı kırar veya geçirirler.
Isıyı ve elektriği iyi iletmezler. Çoğu yalıtkandır.
Esnek değillerdir. Tel ve levha haline gelmezler.
Erime noktaları düşük, öz kütleleri küçüktür.
Doğada genel olarak molekül halinde bulunurlar.(H2, O2, N2, Cl2 gibi).
Ametaller, metallerle etkileşerek iyon bileşikleri oluşturur.(NaCl, FeS gibi)
Ametaller, kimyasal olaylarda genel olarak elektron alarak (-) yüklü iyon olur. Bazı hallerde eloktron da verebilir.

Ametaller, ametallerle elektron ortaklığı kurar.

Metal olmayan,normal koşullarda katıdan başka sıvı ya da gaz durumunda bulunabilen, tel ve levha biçimine gelemeyen,elektrik ve ısıyı iletmeyen(bir tür C kristali olan grafit dışında)
ve elementler tablosunun sağ tarafında yer alan elementlerdir.Ametallere uzun bir süre, metalsi-
ler (metali andıran)adı verilmiştir;oysa günümüzde metalsiler terimi,hem metal,hem de ametal özelliği taşıyan elementleri belirtmek için kullanılmaktadır.Bazı ametaller,sembolleri ve değerlikleri şunlardır:
AMETALİNADI SEMBOLÜ DEĞERLİĞİ
Karbon C (+4,-4)
Azot N -3
Fosfor P -3
Oksijen O -2
Kükürt S -2
Flor F -1
Klor Cl -1
Brom Br -1
İyot İ -1
Selenyum Se -2
Ametaller,birleşme değerlerine göre sınıflandırılır:
1.grup:Tek değerli ametaller:Çok elektronegatiftirler;hidrojenle birleşince kuvvetli asitler verirler.Bunlar birbirlerine çok benzeyen tuz verenlerdir(halojenler):flor,klor,brom ve iyot.
2.grup:Daha az elektronegatif olan çift değerli ametaller:Oksijen, kükürt, selenyum,tellür.
3.grup:Hidrojenli bileşikleri artık asit olmayan üç değerli ametaller:Azot,fosfor,arsenik.
4.grup:Dört değerli ametaller:Karbon ve silisyum.Bunlara aynı birleşme değeri olmamakla beraber,bor da katılabilir.Havadaki nadir gazlar(helyum,neon,argon,kripton ve ksenon)birleşme

devamı
AMETALLERİN
ÖZELLİKLERİ

değeri sıfır olan başka bir grup teşkil ederler;bunlar tek atomlu gazlardır.
Genellikle ısı ve elektriği iyi iletmezler.Bir kristale elektrik akımı verdiğimizde elektronla-
rın,kristaldeki bağ türüne bağlı hareket kazanmaları ile ya iletkenlik oluşur ya da elektronlar elektrik akımı altında hiç hareket edemezler,o zaman da kristallerde yalıtkanlık özelliği meyda-
na gelir.Elektrik akımı iletkenliği değerlik elektronların hareketliliği ile ilgilidir.Ametallerde ise değerlik elektronlarının hareket edebileceği boş değerlik orbitalleri yoktur.Bu tür atomlarda e-
lektronlar atomlarına çok sıkı bağlıdırlar.Bunun için elektrik akımı iletkenliği yoktur.Ama karbonun allotropik bir kristali olan grafit,kara fosfor,gri arsenik ve gri antimon gibi maddeler çok az da olsa elektrik akımını iletir.Grafitin elektrik akımını iletmesinin sebebi,grafitte C a-
tomları arasında zayıf pi bağlarının bulunmasıdır.Bu da elektronlarınhareketliliğine,dolayısıyla elektrik iletkenliğine sebep olur.Ametaller,genellikle yeni kesildikleri anda bile,metal parıltısı göstermezler(ama iyot pulları,grafit yada antrasit,özellikle de gri antimon bu özelliğe uymazlar) Kükürt ve fosfor gibi bazılarında parlaklık varsa da bu parlaklık camınkine benzer.Onun için adına cam parlaklığı denir.Ametaller,katı(kükürt,fosfor);sıvı(brom);gaz(oksijen,azot)hallerinde bulunurlar.Bu elementlerin pek az ortak özelliği vardır;çoğu gazdır,biri(brom)sıvı,geri kalanlar
ise katıdır.Ametaller,metallerden fiziki ve mekanik özellikleriyle ayrılırlar.Katı metaller yaprak veya tel haline getirilemez ve dayanıklılıkları düşüktür.Sert ve kırılgandırlar;mekanik özellikle-
ri çok kötüdür.Ametallerin atomları genellikle küçüktür ve en dış kabuklarında görece olarak daha çok elektron bulunur.Soy gaz atomlarında elektron kabukları bütünüyle dolu olduğundan bu elementler hemen hemen tümüyle eylemsizdir.Öbür ametallerin elektron kabukları da dolu-
ya yakındır ve soy gazların kararlı elektron düzenine kavuşabilmeleri için yalnızca birkaç elek-
tron almaları yeterlidir.Bu nedenle ametallerin atomları,başka atomların elektronlarını belirgin bir biçimde kendilerine çekme eğilimi(yüksek elektronegatiflik)gösterirler.Elektronegatifliği daha düşük olan atomların elektronlarını çekerek ya da eş elektronegatiflik düzeyindeki atom-
larla elektronlarını paylaşarak kimyasal bileşikler oluştururlar.Ametaller elektrolizde anotta top-
lanır.Ametaller metallerin tersine,elektron yitirme eğilimi göstermezler;dolayısıyla yükseltgen ya da çok yükseltgendirler.Ametal elementlerden birkaçı hem yerkabuğunun büyük bir bölü-
münü oluşturur,hem de canlıların var olabilmesi ve gelişmesi için yaşamsal önem taşır.Bunun için de canlılarda çok miktarlarda bulunurlar.Ametallerin oksitlerinden en az biri suda çözünerek asit oluşturur.Bu okside genellikle asit anhidrit adı verilir.Katı ametallerde genellikle belirli molekül biçimleri ya da molekül billurları gözlenir.Özellikle oksitlerde ve sülfürlerde ortak bağlı bileşikleri kolayca oluştururlar.Selenyumun ve antimonun oksitlerinde belirsiz zincir biçiminde bir yapı gözlenir.Elmasta karbon atomları arasındaki silikatlarda silisyum ve oksijen atomları arasındaki güçlü ortak bağlar elmasla kuvarsın çok sert olmalarının nedenini açıklar.Ametallerin çevresinde genellikle (8-n)atom yer alır;n elementleri sınıflandırma çizelgesinde ametallerin yer aldığı sütunun numarası(n=3,4,5,6 ya da 7),yani çevrel elektronla-
rın sayısıdır.(sekizlik kuralı)Böylece Dumas’ın yaptığı gibi ametaller birleşme değeri (ya da değerlik)adı verilen(8-n)teriminin aldığı değerlere göre tanımlanmış dört sınıfa ayrılabilirler; Halojenler tek değerlikli(n=7 ve 8-n=1),kükürt sütununun elementleri iki değerlikli (n=6),azot sütununda yer alanlar üç değerlikli(n=5),karbon ve silisyum dört değerliklidir.(n=4)Dumas,boru (genellikle üç değerlikli)bazı metal özellikleri göstermesi nedeniyle bu ayrımın dışında bırakmıştır.Genellikle erime ve kaynama noktaları düşüktür. METALLER AMETALLER
Metaller normal koşullarda katı halde bulunur. Yalnız cıva sıvıdır. Normal koşullarda katı (karbon, kükürt gibi), sıvı (brom gibi) ve gaz (hidrojen, oksijen, klor gibi) halinde bulunurlar.
Bütün metaller parlaktır(Metalik parlaklık). Işığı yansıtır. Parlak değillerdir. Renkli veya renksiz olurlar. Işığı kırar veya geçirirler.
Metaller, tel, levha ve toz haline gelebilir. Metaller esnektir; eğilip bükülebilir.
Esnek değillerdir. Tel ve levha haline gelmezler.
Elektrik ve ısıyı iletir. Isıyı ve elektriği iyi iletmezler. Çoğu yalıtkandır.
Metaller birbirleriyle bileşik yapmaz.Ancak birbiri içinde eritilerek karıştırılır ve alaşımı oluşturur.
Ametaller, metallerle etkileşerek iyon bileşikleri oluşturur.(NaCl, FeS gibi)
İki veya daha çok metal birbiriyle molekül oluşturmaz. Doğada genel olarak molekül halinde bulunurlar.(H2, O2, N2, Cl2 gibi).
Metaller, daima elektron vererek (+) yüklü iyon olmak ister. Ametaller, kimyasal olaylarda genel olarak elektron alarak (-) yüklü iyon olur. Bazı hallerde elektron da verebilir.

Moleküllerin öz kütleleri büyük, erime noktaları yüksektir. Örneğin, demir 1500 0C'de erir.Öz kütlesi 7,8 g/cm3'tür.
Erime noktaları düşük, öz kütleleri küçüktür.

Canlılarda az miktarda bulunur. Canlılarda çok miktarda bulunurlar.


Ametallerden bazı önemli elementlerin genel özellikleri

Hidrojen
Atom Numarası: 1
Atom Ağırlığı: 1.007822 gr/mol
Yoğunluk: 0.08988 gr/cm3
Erime noktası: -259.4 oC
Kaynama noktası: -252.87 oC
Standart sıcaklık ve basınç altında renksiz, kokusuz, metalik olmayan, tatsız, oldukça yanıcı bir gazdır (H2). Atomik kütlesi 1.00794 g/mol ile hidrojen en hafif elementtir. Hidrojen, evrenin %75'ni oluşturan, en çok bulunan elementtir. Ana hatta bulunan yıldızların çoğunluğu plazma halinde olan hidrojenden oluşur. Elementel hidrojen dünyada az bulunur. Endüstride hidrojen methan gibi hidrokarbonlardan üretilebildiği gibi, pahalı olsa da suyun elektrolizinden de üretilebilir
Oksijen
Sembolü:O
Atom Numarasi:8
Atom Agirligi:15.9994
Yogunluk:1.429 g/cm3
Erime Noktasi:54.8 K
Kaynama Noktasi:90 K
Oksijen canlıların yaşamı için kaçınılmaz bir gazdır. Solunum için gerekli olup organik maddelerin oksidasyonunda, kömür, gaz, odun gibi maddelerin yanmasında yoğun şekilde tüketilir. Atmosferde %21 oranında oksijen bulunmaktadır. Oksijenin kaynağını fotosentez sonucunda ortaya çıkan serbest oksijen oluşturur. Denizlerdeki fitoplanktonlar ile karadaki bitkiler, atmosfere oksijen verir. Fotosentez sırasında üreticiler su ve karbondioksidi kullanarak güneş enerjisinin ve klorofil pigmentinin de yardımıyla karbonhidratları sentezler. Bu sırada atmosfere oksijeni verirler.Atmosferde, hacim olarak %21, ağırlıkça %23,2 oksijen ihtiva eder. Su, ağırlıkça %88,8 oksijen bulundurur. Yer kabuğunun ise %50'sini teşkil eder
Azot,
Sembolü: N
Atom Numarası:7
Atom Ağırlığı: 14.0067 gr/mol
Yoğunluk: 1.251 gr/cm3
Erime noktası: -210.00 oC
Kaynama noktası: -195.79 oC
periyodik cetvelde N simgesi ile gösterilen bir element olup atom numarası 7 dir. Renksiz, kokusuz, tatsız ve inert bir gazdır. Azot, dünya atmosferinin %78'ini oluşturur ve tüm canlı dokularda bulunur.
Azot bir ametal dir. Dış yörüngesinde beş elektron bulunur ve dolayısıyla pek çok bileşiğinde 3 değerlidir. Saf azot, oda sıcaklığında renksiz ve reaktif olmayan bir gazdır. Dünya atmosferinin %78.08'ini oluşturur. 77 K de yoğunlaşır ve 63 k de donar. Sıvı azot iyi bilinen bir dondurucudur
Kükürt,
Sembolü: S
Atom Numarası:16
Atom Ağırlığı: 32.066 gr/mol
Yoğunluk: 2070 gr/cm3
Erime noktası: 115.36 oC
Kaynama noktası: 444.75 oC
limon sarısında ametal, yalın katı cisimdir. Kükürt doğada yaygın olarak bulunan bir elementtir (yer kürenin % 0,06'sını oluşturur). Özellikle en önemli kükürt yataklarının yer aldığı Sicilya, Louisiana ve Japonya'da eski volkanların yakınında, alçı taşı ya da kireç taşı katmanları arasında doğal halde bulunur. Çoğunlukla metallerle birleşmiş olarak görülür;demir, bakır, kurşun, ve çinko sülfürler, bu metallerin en önemli cevherleridir kalsiyum sülfatı ya da başka deyişle alçıtaşını saymak gerekir.
Klor,
Sembolü: Cl
Atom Numarası:17
Atom Ağırlığı: 35.453 gr/mol
Yoğunluk: 3.214 gr/cm3
Erime noktası: -100.98 oC
Kaynama noktası: -34.6 oC
Boğucu kokulu, yeşilimsi sarı renkli gazdır Havadan yaklaşık 2,5 kat ağırdır; suda az çözünür. "Klor suyu" adı verilen bu çözelti, altını bile etkileyecek güçte bir yükseltgeyicidir.
Brom (Br),
Sembolü: Br
Atom Numarası: 35
Atom Ağırlığı: 79.904 gr/mol
Yoğunluk: 19.78 cm-3
Erime noktası: -7.3 oC
Kaynama noktası: 59 oC
Doğada Na, K, ve Mg bromürler halinde bulunur. Deniz suyunda az miktarda bulunan bromürlere deniz bitkilerinde, bazı maden yataklarında rastlanır. Oda koşullarında koyu kızıl renkli sıvıdır.
İyot

Sembolü: I
Atom Numarası: 53
Atom Ağırlığı: 126.9045 gr/mol
Yoğunluk: gas hali 11.27 g/L, katı hali 4.93 gr/cm3
Erime noktası: 113.5 oC
Kaynama noktası: 184.35 oC
İyot kolaylıkla süblimleşebilen mor renkli bir katı olarak bilinmekte. Kararlı olduğu için oluşması çok zor olmadığından "İyot gibi açığa çıkmak" deyimi halk arasında yaygınca kullanılmaktadır. Guatr oluşmasını engellediğinden iyotlu tuz tavsiye edilmektedir günümüzde..
Elmas
Dünyanin en sert maddesinin, karbon elementinin bir allotropu olan elmas oldugunu söylenebilir. Elmasin en sert madde olmasi karbon elementinin geometrik dizilimiyle iliskilidir.
Fosfor
Sembolü: P
Atom Numarası: 15
Atom Ağırlığı: 30.97376 gr/mol
Yoğunluk: 1.82 (beyaz), 2.20 (kırmızı), 2.25 ve 2.69 (siyah) gr/cm3
Erime noktası: 44.1 (beyaz) oC
Kaynama noktası: 280 (beyaz) oC

Fosfor insan vücudunda kalsiyumdan sonra en fazla bulunan elementtir. İnsan vücudu fosfora kemik ve diş oluşumu, hücre büyümesi ve onarımı, enerji üretimi, kalp kasının kasılması, sinir ve kas hareketleri, böbrek işlevleri açısından ihtiyaç duyar. Fosfor ayrıca vitaminlerin kullanımı ile besinlerin enerjiye dönüştürülmesinde yardımcı olarak vücuda yarar sağlar.
Flor
Sembolü: Fl
Atom Numarası: 9
Atom Ağırlığı: 18.99840 gr/mol
Yoğunluk: 1.696 gr/L (0oC, 1 atm)
Erime noktası: -219.62 oC
Kaynama noktası: -188.14 oC
Flor kokusu ozonu andıran, yeşilimtırak sarı renkte, halojenler grubunun ilk elementi olan basit element tir. En önemli minerali fluorit veya florspati denilen CaF2 dir. Florun saf olarak eldesi (1:2) oranında sıcak erimiş KF, HF bileşiklerinin elektrolizi ile gerçekleşir. Halojenler arasında en az polarize olabilen elementtir.
Selenyum
Sembolü:Se
Atom Numarası: 3
Atom Ağırlığı: 78,96 gr/mol
Yoğunluk: 5,72 g/ml
Erime noktası: 808 °C
Kaynama noktası: 603 °C
Bakır selenyum mineralinin sodyum karbonat varlığında oksidasyonu sonucunda Na2SeO3 bileşiği elde edilir.Bu elde edilen bileşiğin sülfürik asit ile asitlendirilmesi sonucunda H2SeO3 oluşur. H2SeO3’in SO2 ile reaksiyonu sonucunda Se elde edilir.Ayrıca suda çözünen selen bileşiklerinin indirgenmesi ile elde edilir. vücudumuzun gerek duyduğu mineralerdendir. Deniz ürünleri, yumurta, karaciğerin yapısında bulunur.